IGF-1

IGF-1 büyüme anormalliklerinin nedenlerini tanımlamak ve hipofiz fonksiyonunu değerlendirmede yardımcı olması bakımından yapılan bir testtir. BH eksikliği için tanı koydurucucu değildir, fakat ek bilgiler edinmek amacıyla BH stimülasyon testleri ile birlikte istenebilir. IGF-1 düzeyleri ve BH ölçümü, BH duyarsızlığı ile ilişkili bilgileri de sağlayabilir.

IGF-1, hipofiz yetersizliği tanısını koymak amacıyla, adrenokortikotropik hormon (ACTH) gibi diğer hipofiz hormon testleri ile birlikte istenebilir. Büyüme hormonu eksiklikleri ve büyüme hormon duyarsızlığı için tedavinin etkinliğini izlemek amacıyla kullanılabilir.

IGF-1 testi ve BH süpresyon testi BH üreten bir hipofiz tümörünü tanımlamada kullanılabilir. Daha sonra tümörün yerleşimini ve tipini tanımlamak amacıyla görüntüleme teknikleri ile bu doğrulanmalıdır. Ameliyat gerektiği takdirde, BH ve IGF-1 düzeyleri başarıyla tümörün alınıp alınmadığını anlamak için tümör alındıktan sonra yeniden ölçülmelidir. BH üretimini azaltmak ve IGF-1’in normal ya da normale yakın konsantrasyonlara geri dönüşünü test etmek amacıyla ameliyata ek olarak (ya da bazen ameliyat yerine) ilaç ve/ya da radyasyon tedavisi yapılabilir. IGF-1, BH üretimini izlemek ve tümör nüksünü saptamak amacıyla yıllar boyunca düzenli aralıklarla bu tedavinin etkinliğini izlemek üzere ölçülebilir.

IGF-1 testi yavaş büyüme hızı ve boy kısalığı gibi BH eksikliği görülen bir çocukta BH stimülasyon testi ile birlikte istenebilir. Ayrıca yetişkinlerde BH eksikliğine bağlı olduğu düşünülen belirtiler olduğu zamanda istenebilir. Bir IGF-1 testi aynı zamanda hipofiz bezinin az çalıştığı düşünülen kişilerde ve BH tedavisi alan hastaları düzenli aralıklarla izlemek amacıyla da istenebilir.

 IGF-1 testi çocuklarda jigantizm belirtileri, yetişkinlerde akromegali belirtileri, ve/ya da hipofizin aşırı çalıştığı düşünülen durumlarda (hiperpitüitarizm) bir BH supresyon testi ile birlikte istenebilir.

BH üreten bir hipofiz tümörü bulunduğu zaman, BH ve IGF-1 tümörün tamamının alınıp alınmadığını belirlemek amacıyla tümör alındıktan sonra istenir. IGF-1 ayrıca tümör ameliyatlarından sonra uygulanan ilaç ve/ya da radyasyon tedavisi alan bir hastada düzenli aralıklarla istenebilir.

 IGF-1 düzeyleri bir hastadaki BH üretimini ve hipofiz tümörü nüksünü izlemek amacıyla yıllar boyunca düzenli aralıklarla istenebilir.

Normal IGF-1 konsantrasyonları duruma göre ele alınmalıdır. Bazı hastalarda BH eksikliği görülebilir, fakat IGF-1 konsantrasyonu normal düzeylerdedir.

IGF-1 düzeyinde azalma

IGF-1 konsantrasyonları azaldığı takdirde BH eksikliği (BH eksikliği; BHE) ya da BH’a duyarsızlık olması muhtemeldir. Bu durum bir çocukta görüldüğü takdirde BH eksikliği boy kısalığına ve gelişme geriliğine hali hazırda sebep olmuş demektir ve BH takviyesi ile tedavi yapılabilir. Yetişkinlerde yaşlanmaya bağlı olarak üretimde azalma görülür fakat beklenen düzeylerin altındaki sonuçlar bir BH eksikliğini ya da duyarsızlığını yansıtabilir.

IGF-1 düzeyindeki bir azalma daha çok hipofiz fonksiyonunda bir azalmaya bağlıdır (hipopitüitarizm), daha sonra hastada hipofizden salgılanan bazı hormonların değerlendirilmesine ihtiyaç olacaktır ve normal düzeylere getirmek amacıyla destek tedavisi yapılabilir. Hipofiz fonksiyonundaki yetersizlik kalıtsal bozukluklar nedeniyle olabilir ya da travma, enfeksiyonlar, ve enflamasyon gibi durumlar sonucunda gelişen bir hipofiz bozukluğu nedeniyle ortaya çıkabilir.

IGF-1 düzeylerindeki azalmalar ayrıca beslenme yetersizlikleri (anoreksiya nervosa gibi), kronik böbrek ya da karaciğer hastalıkları, inaktif/etkisiz BH formları, ve yüksek dozda östrojen kullanıldığı durumlarda da görülebilir.

IGF-1 düzeyinde artışlar

IGF-1 düzeyindeki artışlar genellikle BH üretiminde artış olduğunu gösterir. BH düzeyleri gün boyunca değişiklik gösterdiğinden, IGF-1 konsantrasyonları kandaki gerçek BH miktarını göstermemekle birlikte ortalama bir BH üretimini yansıtır. Bu durum, karaciğerin IGF-1 üretme kapasitesine ulaşıldığı koşullarda doğrudur. Aşırı düzeyde BH üretiminin yapıldığı durumlarda, IGF-1 düzeyleri maksimum bir konsantrasyona kadar yükseldikten sonra stabilize kalacaktır.

BH ve IGF-1 konsantrasyonlarının yüksek düzeyde olması gebelikte ve ergenlik sırasında normaldir, ancak diğer koşullarda genellikle hipofiz tümörlerine bağlı olarak artış görülür (genellikle iyi huylu). Diğer hipofiz hormonlarıda anormal düzeylerde bulunduğu takdirde daha sonra hastada genel bir aşırı hipofiz bezi çalışmasına neden olan bir durum olduğu düşünülebilir (hiperpitüitarizm).

Hipofiz tümörü cerrehi yolla alındıktan sonra hâlâ IGF-1 yüksek ölçüldüğü takdirde, bu cerrahi girişimin tam olarak etkili olmadığı anlamına gelir. Daha sonra ilaç ve/ya da radyasyon tedavileri sonucunda IGF-1 konsantrasyonlarında azalmalar görülmesi tedavinin BH üretimini azalttığını gösterir. IGF-1 düzeyleri “normalize” edildiği takdirde daha sonra hastada artık aşırı miktarlarda BH üretimi olmaz. Hasta uzun süreli izlemeye alındığı zaman, IGF-1 düzeylerinde artış olması hipofiz tümörünün nüks ettiğini gösterebilir.

IGF-1 düzeyi normal ise ve doktor BH eksikliğini doğrulamaya yardımcı olmak amacıyla, yinede kuvvetle bir BH eksikliğinden şüpheleniyor ise, IGF-BP 2 ya da IGF-BP 3 (insüline-benzer büyüme faktörü bağlayan protein 2 ya da 3) gibi başka testleride isteyebilir.

Çocuklarda aşağıdaki durumlar BH ve/ya da IGF-1 eksikliğini düşündürebilir:

• Erken çocukluk döneminde yaşıtlarına göre daha yavaş büyüme hızı
• Aynı kronolojik yaştakilere göre daha kısa boy yapısı
• Pübertenin(ergenlik) geçikmesi
• x-ışınları ile görüntülemede kemik gelişiminde geçikme olduğunun görülmesi

Yetişkinlerde, anormal düzeyde düşük BH ve IGF-1 düzeyleri belirgin olmayan gizli, spesifik olmayan semptomlara neden olabilir:

• Kemik yoğunluğunda azalma
• Bitkinlik, halsizlik
• Beklenmedik lipid değişiklikleri
• Egzersize karşı toleransta azalma.